Wisse Emijrante

He die Sie ös op Stolberjer Platt
(Sije op Stolberjer Platt)
un jeschrieve wie moch öt kallt
(Sije jeschrieve wie moch öt kallt)

Wisse Emijrante es öt politsche Wood dat meeßtens ä Frankreich, d USA un ö Ängland jebrudd weed, öm Russe, di va Russland en d Zitt van d Russische Revolutiun un dr Russische Börjerkresch ussjewandert send weil s jäje d Russische Politik woore, z beschriive. Önö angere Ussdrock, dä meetstens von d Usswanderer sälvs jebrudd weed es Ischde Well Emijrante. Ä Russland sälvs wood tösche 1920 un 1980 dä Ussdrock Wisse Emijrante meestens jebrudd, watt ävver önö nejative Äschlaach ha solld. Seijd öt Äng van d 1980er Joohre wääde d Russe, di öt Land tösche 1917 un 1922 vorlosse hodde, mä noch ischde Well Emijrante jenannd.

Völl Wisse Emijrante hodde sisch an d Wisse Armee bteilicht sujaar ongerstötzt. Dobeij moss böacht wääde, dat dä Ussdrock döck vöör all di Lüüh jebrudd weed, di Russland vorlosse hodde. Ö paar, wi Mensheviks un d sozialistische Revolutiunäre woore zwar jäje d Bolschiwike ävver s hand ni d Wisse Armee ongerstötzt. Öt woore sujar wälche doronger, di jäje d Politik woore.

Öt moss dorop häjewässe wääde, dat dat Wood Wisse Emijrant än d UdSSR völl döcker met önö nejative Äschaach benotzt wood als öt d Usswanderer sälvs brudde, di sisch döck mä Russische Usswanderer nannte övv va Russische Militär Emijrante sproche. Dat ävver mä, wenn s an d Wisse Armee deeljenomme hodde.

D meetste Wisse Emijrante hand Russland tösche 1917 un 1920 vorlosse. Dat woore tösche 900.000 un 2 Milliun Lüüh. Völl hand dat tösche d 20er un 30er Joohre jeschafft. Angere woore van d neu Russische Rejiirung vottjejaahrd woode. Onger d Wisse Emijrante vong mö all Zoote va Lüüh, aajevange beij d normal Soldate un d Offizeere bes z d Kosakke, Lüüh met ön Ussbeldung an d Huchschüll, di uss al Beroffe koome, vordrävve Jeschäftslüüh un Landbesetzer. Mo troff ävver och öt d vreuere russische Rejiirung doronger, Anti-Bolschewikke us dr Börjerkresch. Öt brudde sujar kenn eschte Russe z see.

Woher s koome

Kerchhoff van d Wisse Emijrante ä Frankreich

D meetste Russe koome va Süd-Russland, d Ukraine un öt vorschlooch s en d Türkeij un no anger slowakisch Ländr wi Jugoslawie, Bulgarie, d Tschechoslowakei un Pole. Önö Hoof jäng och no Ästland, Lättland, Litaue, Finnland, Dütschland un no d Franzuse. Ä Berlin un Paris äntwäggelnde sisch ön jruuße Emijrantejemeenschaft.

En un no dr 2. Weltkresch trokke völl Emijrante no Ängland, d USA, Kanada, Peru, Brasilie, Arjentinie un Australie.

D Wisse Emijrante woore jäje dr Kommunessmus un soore d UdSSR net als Russland a. S betrachde d Zitt tösche 1917 un 1991 als ön Zitt, wo Russland van d Sowjets besatze woode woch.

Önö net z ongerschätzende Deel van d Emijrante kutt mo als Monarchiste, dat heecht Ongerstötzer van d Monarchi bezeechne. Dobeij woch völl van dönö kloor, dat d Politik va Russland van öt Vol bestemmt wääde solld.

Völl Emijrante vorsoote hön Kultur, di s metjebraad hodde, usserhalb va Russland wiir lääve z losse. S hoffde, dat dat hälpe kütt, no önö Wääßel en d Rejiirung, d ald Kultur wärm no Russland zöröck z bränge.

Watt d Religiun ajeed, so beschriivd dat jott önö Satz van Bischoff John of Shanghai un San Francisco, dä vöör d Russisch Ortodoxe Kerch usserhalb va Russland sprääche dorf. Dä saad em Joohr 1938 op öt All-Diaspora-Träffe:

D Russe em Ussland op d janze Weld dörfe vruuh se, dat s em Ledd van dr Ortodoxe Jlaube lääve, su dat all Völkr, di send, watt vöör ö joo Werk va dönö jedooh weed, osse Papp em Hemmel rööhme könne un dodörch sälvs Hölp vänge.

Völl Emijrante jloote, dat öt hön Opjaav wöch, van d Länder, wo s jraad läävde, jäje d Russische Diktatur z kämpfe. S hoffde dorop, Russland z bvreie. Di Vörställung koom z önö jruuße Deel van dr Jeneral Pyotr Wrangel, dä saad, dat dr Kampf öm Russland net z äng wöör, hä hödd mä ön anger Form a jenomme.

Önö Alde van d Wisse Armee, Vasili Orekhov, dä och d Ziidung Sentry örussjoov, saad als Antwood dorop:

Öt weed ön Stond – jlöövd misch dat – öt weed s jävve, wenn di em bvreide Russland os vroore weed: „Watt höd ör jedooh, öm dovör z sorje, dat ming Weehrjeburt flott kütt“.Losst os kenne ruuhe Kopp kriije, lott s stolz dorop see, he em Ussland z see. Em Momong send wer vott va os Moddeland. Lott os op alle Ebene net mä a Russland jlööve, lott os dat dörch Heldetate, Opfere un dr Zsammehald van os Famelie vorsöcke un astreebe, lot tos dat vöör d Lüüh do, di net ophüüre, d Häng z hääve, öm vöör d Vreiheed z kämpfe.

Watt di Orjanisatiune dänge

D Emijrante formde ongerscheedliche Orjanisatiune öm vöör hön Land jäje d Sowjets z kämpfe. Su entstäng d Russische All-Military-Union, d Broorschaf van d Russian-Truth un dr NTS. Di Orjanisatiune woode öt Ziil va russische Spetzele, Ajente, di lusternde, wat do aavjäng.

Öt joov ävver och wisse Emijrante, dönö jeveel, wat ä Russland entstäng. Di woode Vrönde van öt Vaadrland Russland jenannt. S jründe Orjanisatiune wi Mladorossi, Evraziitsi un Smenovekhovtsi.

Em 2. Weltkresch kämpfde völl Wisse Emijrante vöör russische Bvreungsorjanisatiune. Op di anger Siij kämpfde och völl jäje d Nazis z. b. en d Ongerjrondbewejunge van d Franzuse. Em Kresch sälvs troffe völl vreuere Russe us va Dütsche besatze Jäjende. Di notzde d vorloore Schlachte van d Dütsche öm en d Sowjetuniun z flüchte.. Angere woore Jevangene ä Dütschland övv Österreich un woode zo Zwangsarbeeder, bleete ävver trotzdem do. Di woode zo ön zweide Well va Wisse Emijrante. Di paasde sisch d anger Wisse Emijrante ävver flott a.

No dr Kresch kämpfde d wisse Emijrante mä noch en d Jrupp NTS wiir jäje d Sowjets. Di anger Orjanisatiune löößde sisch op, angere kömmernde sisch mi doröm vöör d Jurend jätt z do. Su entstänge d "Russische Pfadfinder em Ekßil" di sisch öm örawaaßende Kenger kömmernde, di önö vöör-russische Hängerjrond ä Kultur un Ärve ha sold.

D Wisse Emijrante vorsoote d Kerch vöör d sowjetische Äfloss z schötze. S jründe d Russische Ortodoxe Kerch em Ussland. S entstäng em Joohr 1924. Di Kerch jitt öt hüü noch un bliid dr Meddelpunkt van d Russische Ortodoxe Jemeenschaf em Ussland. Am 17. Mai 2007 knöpfde schloss d Jemeenschaft wärm dr „Act of Canocical Communion“ ön Vorbindung z dr Patriarch va Moskau und at no övver 80 Joohr Trännung.

Websiij

• Övver d Emijrante

Hee dä Atikel eß anfänglesch översatz uß de Wikipedija op Änglish