Francisco de Goya
(Sije op Stolberjer Platt)
un jeschrieve wie moch öt kallt
(Sije jeschrieve wie moch öt kallt)
Francisco de Goya (* 30. Määz 1746 ä Fuendetodos, Aragón, Spanie; † 16. Aprel 1828 ä Bordeaux) hosch met richtije Naam Francisco José de Goya y Lucientes. Hä woch önö van d bekanndste Möler un Jrafiker us Spanie va sing Zitt.
Si Lääve
ÄndereFrancisco de Goya woch öt viirde Kengk va José de Goya un Gracia Lucientes y Salvador. Öt Jeschäff va José leef schläät un Francisco de Goya solld ö anger Handwärk liire. Doher jäng hä em Alder va 24 Joohr beij dr Barockmöler José Luzán en d Liihr. Tösche 1775 un 1776 entweggelnde Goya Entwörp vöör ön Teppichfabrik ä Madrid. Seijd 1786 woch hä Möhler am Könnigshoff va Karl III. va Spanie, spiir och onger |Karl IV.. Zo sing Wärke jehoote Freske en d Basilica del Pilar ävver och Altarbelder, Entwörp vöör Teppiche un Belder va Persune jehoote dozo. Bekannd es öt Beld van d Famelisch va Könnig Karl IV.
1792 wood Goya schwoch krank, wood dozo vüührde, dat hä doov op d Uuhre wood. Völl Lüüh spräche dova, dat Francisco zo di Zitt ö Küddelche met d Herzojin va Alba jehad höd, ön Vrau, di hä döck jemohld had. Jesechert es dat ävver net.
No 1790 ändernde Goya sing Aart z mohle. Sing Belder wore net mi mä vöör öt Könnigshuuß jedaaht, sö wore mi vöör öt Volk jemaad, Belder, di vöör Jeld van öt Volk z kriije wore. Belder wi di van d onbekleede un d bekleede Maja entstänge.
En d Politik ändernde sich ä Spanie jätt. D Bourbone hodde wärm z saare. Dat bedüühde vöör Goya, dat hä wärm an dr Könnigshoff als Möler jäng. Dä Stritt öm d Macht sorchde ävver dovöör, dat känn Rau opkoom. Goya entscheed sich, op öt Land z trecke. Och do entstänge Belder, di onger dr Naame Schwazze Belder bekannd wode.
Goya woohle di, di ön anger politische Ästellung hodde, sälvs an dr Sack un hä woch jezwonge, Spanie z vorlosse un no Frankreich z reise. Bordeaus wood sing neu Heemöt. Belder van dr Stierkampf woore ee van d Motive, di hä döck wäählde.
Francisco Goya storv am 16. Aprel 1828 ä Bordeaux. Sing Lisch wood no Spanie braad un 1919 en d Ermita de San Antonio de la Florida in Madrid beijjesatze.
