Zsammebroch van dr Finanzmaat em Joohr 2007 un 2008
(Sije op Stolberjer Platt)
un jeschrieve wie moch öt kallt
(Sije jeschrieve wie moch öt kallt)
Dr Zsammebroch van dr Finanzmaat em Joohr 2007 un 2008 woch ön wältwitte Kriise van d Banke.
Wi öt avong
ÄndereD ischte Anzeechen woore em Joohr 2007 en d USA z erkänne. Kapotte Firme, lääch Portmonees beij völl Lüüh un hoofewiiß Hüüser, di z vorkoofe wore, ävver kenne Kööfr vonge. Watt z iisch mä no ön Engenheet van d Amerikaner ussooh, wood schlämmer un schlämmer. Banke waggelde, woode vöör önö Appel un ö Ei vorkooft. Beij ö paar fluppde dat ävver net mi. S jänge kapott. Döck moot dr Staat äjriife un Jeld pompe.
Ä Dütschland
ÄndereÄ Dütschland erwischde öt z ischt d IKB Bank un d SachsenLB. Milliarde Euro woode do en dr Sand jesatze. Ävver och d BayernLB un d WestLB schreev ruh Zahle en d Bösch. Em September 2008 troff öt d Hüpo Riöl Esteit. 35 Milliarde Euro woore nüdisch, damet do dö Döör net zo veel.
Am 13. Oktober 2008 maad dr Staat Dütschland 480 Mrd. Euro locker, öm wärm Vortraue en dr Maat z brenge. D Börse schinge dat z begrösse.
D USA
ÄndereD USA trefft öt besongisch häll. Hoofewiiß mache Banke zo. Hüpotekebanke trefft öt am schlemmste. Name wi IndyMac övv Lehmann Brothers jönnt dörch d Presse. Dat Rad driint sischer flötter un flötter. Dr Staat vorsöckt dörch 700 Mrd. Dollar dr Maat z stabiliseere. Ävver dat fluppt net ösu, denn dat janze vällt en d Zitt van d Waahle tösche John McCain un Barak Obama.
Usswirkunge
ÄndereÖv sisch un wann d Banke sisch wärm erholle, es schwoch z saare ävver öt schingt sescher z see, dat Usswirkunge op d Weetschaft entstoh wääde. D Autoindustri hat at d ischte Kurzarbeed un sescher weed öt net dobeij bliive.