Makrosprooch (ISO 639-3)

Hee di Sigg_is_op Kölsch
(mieh kölsche Sigge)
unn jeshrivve wii_mer_t_shprish
(mieh Sigge jeshrivve wii_mer_t_shprish)

En Makroshprooch es en dä Norm ISO 639-3 en Zoot Sprooch, woh etlijje einzel Shproche zosamme jenumme un med enem jemeinsamme Köözel versorresch woode sen. En dä Norm krijje Shprooche Köözelle us drei kleine Boochstabe verpaß. Dat künne einzel Shprooche udder Makrosprooche sin. En einzel Shprooch witt nit ongerdeilt, en Makroshprooch hät en Aanzahl einzel Shprooche, die se ußmaache. Dat sin jewöhnlesch verwandte Sprooche, un jelääjentlesch och Dialäkte vun dä Makroshprooch.

Makroshprooche jiddet en dä Norm, wel et praktesche Aanwändunge jevve sul, woh et praktesch wöhr, en Jropp vun verwandte Shprooche nit einzel opföhre ze möße, bejrönd et SIL, dä Verwallder vun dä Norm ISO 639-3, dat et se jävve sullt^[1].

Mem Stand zik 2009 han se 55 esu en Makrosprooche opjeföhrt.

Ähnleje Bejreffe

En de Weßeschaff vun de Shprooche jiddet dä Bejreff Makroshprooch nit, doför ävver en Makrofamillesch vun Shprooche, un dat es jät angersch.

Mer deiht do och von Jroppe vun Shprooche kalle, för jewöhnlesch sin dat verwandte Shprooche noh dänne ier Herkunnf, udder Nohbershprooche, udder Shprooche med Ähnleschkeite of verwandt udder nit. Dä Bejreff es jrüüßer, ävver mer kann de Makroshprooche noh de ISO 639-3 als ene Shpezjaalfall vun en Jropp vun Shprooche betraachte, wammer esu well.

Öff kammer dä ISO 639-3 ier Makroshprooche en su jenannte Jropp vun Dijaläkte us der Fochschong övver Shprooche un Dijaläkte zohoodene, ävver lang nit all de Jroppe vun Dijaläkte, die de Weßeschaff känne deiht, sen als Makroshprooche en de ISO 639-3 dren.

Ene andere Bejreff us dä sozjolooersche Fochschong övver uns Shprooche heis Daachshprooch. Daachshprooche han oche ens en Ähnleschkeit met dä Makroshprooche us de ISO 639-3, och wann nit janz jenou et sällve sin künne.

Wat määd en Makroshprooch us?

Domet mer einzel Shprooche en en Makroshprooch en de ISO 639-3 zosamme bränge kann, möße di en nohe Verwandschaff meddeneijn han. Ußerdämm bruch mer winnichsdens eine vun dä Punkte heh:

Et jid jemeinsame Jrundlaare, woh die einzel Shprooche von her kumme udder wat de Lück, di se schwaade, als schtandatt aanäkänne. Bei dä övver drißesch Dijaläkte vum Araabesch för e Beishpell es dat et klassesch Araabesch vum Kuraan.
Et jid en jemeinsamme Schreffshprooch. Em Schineesesch han se öm de zehn houpsääschlesche gruuße Jroppe vun Dijaläkte, un wann de Lück di schwaade, vershtonn se sesch öff koum udder jaanit, ävver schrieve don se beinah akeraat ejaal.
De Enschäzonge vun dä Shprooche es em Floß:
- En der Weßeschaff jälte di Shprooche als zemllej ejaal, ävver en de Politek welle se dat nit esu jään, un di Shprooche han en ongerscheidlije polletesche Entwecklong henger sesch. För e Beishpell jid et dröm Särbo-Kroatesch als en Makroshprooche met dä einzel Shprooche Kroatesch, Särbesch, Bosnesch, un Montenejiinesch.
- En der Weßeschaff vun de Shprooche als noh verwandte einzel Shprooche anjesinn, ävver uß dä Seesch vun de Völkerkundler udder dä Lück, di se schwaade udder och poletesch jään als en jemeinsamme Shprooch aanjesinn. För e Beishpell et Radjastaanesch, wat als en Makroshprooch uß dä Indoaaresche Shprooche Bagresch, Gade Lohar, Gujaresch, Hadotesch, Malvesch un Wagdesch zersamme jesaz es.

Dobei kumme noch Fäll, woh mer sesch beim SIL udder anderswoh övver di Frooch nit eins wohr, es et ene Knubbel Dijaläkte udder en Aanzahl einzel Shprooche? Dann küd et vör, dat en Makroshprooch druß jemaat wood. För e Beishpell, et Zapoteekesch wood eez ens als en Sammlong vun bahl sexisch einzel Shprooche opjenumme, vun dänne ene Deil jraad noch ens e dozend udder winnijer Lück schwaade udder verstonn künne, ävver en dä Bööscher övver di Shprooche en dä Jääjend wohd och emmer vun eine Shprooch Zapoteekesch jeschrevve.

Beispell

Köözel	Makroshprooch	einzel Shprooche
aka	Akanesch	Fante un Twi
aze	Asserbeidjaanesch	Söd-Asserbeidjaanesch un Meddel-Asserbeidjaanesch
est	Äßnesch	Standad-Äßnesch un Viru
zho	Schineesesch	Mandarinesch (Huhschineesesch), Min Dong, Jinyu, Pu-Gjian, Huizhou, Min-Zhong, Gan, Hakka, Xiang, Min-Bai, Min-Nan, Wu un Yue (Kantoneesesch)

Zom Nohlässe

M. Paul Lewis (Erußjävver): Ethnologue. Languages of the World. 16. Oplaach, Dallas 2009. ISBN 978-1-55671-216-6

Websigge

Henwies

↑ Se schrieve: The macrolanguages are defined as closely related individual languages that are deemed in some usage contexts to be a single language, woh „usage contexts“ di Aanwändonge vun dä Norrm ISO 639-3 meint.

[1] Se schrieve: The macrolanguages are defined as closely related individual languages that are deemed in some usage contexts to be a single language, woh „usage contexts“ di Aanwändonge vun dä Norrm ISO 639-3 meint.

[1]