Hershey-Chase-Experiment
(Sije op Stolberjer Platt)
un jeschrieve wie moch öt kallt
(Sije jeschrieve wie moch öt kallt)
Öt Hershey-Chase-Experiment, watt op Ripuarisch „Hörchei-Tscheiß-Äxpöriment“ ussjesproche weed, wood dodörch bkannd, dat he öt ischte mol ärkläärd wääde kont, övv Eiwiss övv DNA (Desoxiribonukleinsüür) Informatiune enthälld, di vöör öt Vörärve wischtich send. Di Vorsuche stamme va Alfred Hershey un Martha Chase
D Vorsuche va Frederick Griffith un besongisch Oswald Avery düüde at a, dat DNA Ärvinformatiune had ävver d Äxperte zwiivelde noch dora.
En dä Vorsuch va Hershley-Chase woode Viire jebrudd, di Bakterie kapott maade. Di Zood nennt mo och Bakteriophage, watt met Bakteriekäuer övversatze wääde kann. Dä jrützde Deel van di Vire besteeht us Eiwiss un doren es DNA, säldener och RNA. Träffe sisch nun d Vire un d Bakterie, dann sätzt sisch d Phage met singe Stätz op d Bakterie drop. Dat kann met ön Mondfäähre vorjlesche wääde. Dobeij weed d janze DNA van d Vire en öt Bakterium jeschooße. Dat Eiwiss bliid dojäje wiir drusse klääve. Di DNA ävver, di jo nun en öt Bakterium ess, sorchd dovöör, dat mä noch Bakteriophage jebouwd wääde, di dann wärm anger Bakterie kapott maache.
Hershey un Chase leede nun Phage waaße, di dr Naam T2-Phage hand. Enn Zoot kräät Voor met Schwäävel (35S) un angere T2-Phage Phospor (32P). Öt zeechde sisch, dat dä Schwäävel en öt Eiwiss ä jebouwd, dä Phosphor dojäje en di DANN z vänge woch.
Dono woode zo d Phagen Bakterie van dr Stamm Escherichia coli jejovve, di kenn radioaktiv Stoffe em Liiv hodde. Kott nodäm d Phagen sisch op d Bakterie sätzde un d DNA en d Bakterie jidschde, joove Hershey un Chase d probe en önö Mikßer. Dörch dat ongerschiidlich Jeweed dat di krääte kutte di 2 Wesseschaftler d lääsch Hülle van d Phage van d Ovverfläsche lööse. Dobeij wood ävver kee Bakterium un kenn Phage kapott jemaad. En ön Zentrifug sätze sisch d Bakterie beijm Driine am Boohm aav, d leetere Hülle van d Phage schwomme do drövver.
En d Probe, beij dönö öt Eiwiss met 35S markeerd woode woch, kutte Hershey un Chase en di Brööh övver dr Boohm Radioaktivität meiße. Dat Eiwiss wood also net en öt Bakterium örä jedeud, dänn di woch jo mä op dr Boohm z vänge, dä jo kenn Radioakativität zeechde.
Beij di Probe, beij dönö d DNA met 32P markeerd woode woch, vong mo d Radioaktivität mä am Boohm. Dat bewiißd, dat DNA en d Bakterie jedeut woode woch. Mä d DNA kutt Ärvinformatiune en öt Bakterium bränge, di dovör sorchde, dat Phage öra waaßde.