Jaßwarel
(Sije op Stolberjer Platt)
un jeschrieve wie moch öt kallt
(Sije jeschrieve wie moch öt kallt)
Önö Jaßwarel wood van Dütsche un va Russe äjesatze, öm Lüüh, di öt Rejim net ha wool, ömzebränge.
Jaßwarels beij d Nazis
ÄndereAls Himmler Soldate em Oste besood, veel häm op, dat di Soldate, di völl Lüüh erschoße hodde, öt an d Nerve hodde. Ön anger Art un Wiiß mood jevonge wäde, öm Mänsche ömzöbränge. Arthur Nebe koom op dä Jedanke, dat mo d Opfere en önö jeschloße Warel stoppe kutt, ä däm mo Jaß pompdt. Di Lüüh vorstecke, ohne dat enn Kowel aavjeschoße wäde moss. Als Jaß nomm mo Kohlemonoxid CO , dat us dr Motor van dr Jaßwarel kütt.
Öt zeechde sich, dat Jaßwarels bellijer Lüüh ömbrenge könne als op so z schösse. Öt duurd ävver bes z 20 Minütte, iih all di Lüüh, di en dä Warel jestoppd woode, duud send. In di Zitt mache sö Spektakel, dat drusse jehood wäde kann.
Jaßwarels wode ä vorschiidene Konzentratiunslajer äjesatze. Dat Vorvahre koom ävver meetzd ä Chełmno zm Äsatz.
Jaßwarels beij d Russe
ÄndereD Russe satze onger Stalin Jaßwarels en. Isaiah Berg soll di damols ervonge ha. Dobeij woode di Lüüh, di sterve mote, nakß usjetrocke, met Strecke jebonge un en önö wi önö Brudwarel ussehende Lkw jeworpe. Dono wood Jaß en dä jeschloße Raum met di Mänsche jeblose, di dobeij vorsteckde. Di Duude brudde mä noch usjelaahne z wäde.
Dörch d Äsatz va Jaßwarels omjänge d Russe ön Schwirichkeet, di optroon, wenn zövöll Lüüh op eemol zm Erschösse astänge. D Lüüh mote usjetrocke wäde, bevöör sö ä Massejräver vorschachd övv vorbrannt wode.