Dattum (Kalender)
(mieh kölsche Sigge)
unn jeshrivve wii_mer_t_shprish
(mieh Sigge jeshrivve wii_mer_t_shprish)
Dat Datum noh_m Kalender deiht ene beshtemmpte Daach em Johr benänne, udder ene beshtemppte Daach övvohoup, wann nämmlijj_e Johr met em Dattum shtich.
Öm ene beshtemmpte Daach övvohoup ze beshtemme, bruch mer dat Johr, ene Moohnd un ene Daach en dämm Mohnd, wat zosamme en Dattum es. Jenoujenumme mööt mer och noch ene Oot dobei saare, weil de Zickzohne doför sorrje, dat nit övverall op der Ääd de Daare em sellve Momänt aanfange un ophüüre. Ußerhallev fu de Ääd betrick mer sesch fö jewöhnlesh op de Zickzon fun |England, jenou jenumme op de UTC.
Öm ene bestemmpte Daach em Johr ze bestemme, löht mer eijfach dat Johr fott em Dattum. Dat es dann entweder en enem Johr, wat mer alld weiß un nit alldemohle widerholle well, udder et es et Dattum fun enem Daach, dä alle Johre wider küt, wi sä Helleschoovendt om 24. Dezämber, dä es immer doh.
Dat Dattum noh_m Kalländo deiht mer en Dütschland dermiehtß noh dä Norm ISO 8601 opjeschrevve, woh et dütsche Dattumsfommaat dren nidderjelaat eß.
Dat Woot „Dattum“ küt uss_em Lateinesche övver de Kanzlei'Shprooch op uns. Vun de römesche Zick fum Rhingland, beß enn_et Meddelallder un donoh, do han se onger de Breefe un Uurkunde jeschrevve, zem Beishpell: datum die nativitatis S. Ioannis A.D. MCCCL — „esu jejovve aam em Hillije Johannes singem Jebootsdaach em Johr 1350.“ Dat letteijnesche Woot dare, dat bedück „jevve“ un äähnlesch, hät et Pachtizipp Pärfäkt em Passiv datum, dat heijß „jejovve“ un och „Jet, wat jejovve es“. Do wohr zwa jaanit et Dattum met jemeint, ävver wil dat Woot ėmmer für em Dattum shtundt …
Em Meddelallder hatte de Dääch ene Name, faß ėmmer fun enem Hėllije, un de Johre woodte eets noch nit jezallt, söndern op ene Vörfall betrokke, öm dä Jede jewoß hät, en Rejentschaff fun enen Beschoff udder Kaiser zem Bäjshpell, udder esu: „Op Johanni, dreij Johr noh dä ‚Jruße Manndränke‘ “. Eets mem Jrejorijaanesche Kalländo kohme bei uns Bezeichnonge mem Dattum op, wi mer se hück känne.
Loor och ens hee
Ändere- et Julianėsche Dattum — wi me met de Zick en de Astronomie ömjeiht
- de Zickzone en op de Ääd
- de engaernazjonaale Dattumsjrenz — de Zickzon för et Dattum