Wooch

Hee di Sigg_is_op Trooßdoorfer Platt
(Sigge op Trooßdoorfer Platt)
unn jeshrivve wii_mer_t_shprish
(mieh Sigge jeshrivve wii_mer_t_shprish)

En Wooch oder och Wagge ees eh Jerät öm de Masse vun irjendjet fess ze stelle. Et jitt zwei jrundsätzlich ungerschiedliche Aarte.

Verjleichsmessung

Für en Verjleichsmessung bruch me zem Beishpill en Balekewooch. Domit ka me dann die ze messende Masse vun e nem Körper mit e ner bekannte Mass vun e nem Verjleichsjeweech verjlische. Dozoo witt an e enem wajerechte Stab, dä in de Midde jelachert ees an beide Sigge en Woochschal anjehange. Dä Avvstand vum Middelpunk muß op beede Sigge jlisch sin. En die ene Schaal witt dat ze wejende Objekt errinjeläch un in die andere Schall kommen de Verjleichsjewichte. Die jitt et vun 0,1 mg für Apotheke bis zo 10 kg für de Wooch om Wochemaat. Wenn dä Baleke dann in de wajerechte ees dann sin die zwei Masse jlich. Wichtich ees dat die zwei Woochschale em jlische Schwerkrafbereich lieje müsse.

Et jitt noch andere Möchlichkeeijte als en Balekewooch. Die beruhen äver all op däm Hebeljesetz.

• Zeijerwooch wie zem Beishpill en Breefwooch
• Schnellwooch dat ees die Wooch beim Aarz met dä verschiebbare Jeweechte
• Dezimalwooch ees esu ähnlich wie en Schnellwooch me kann nur jrüssere Jeweechte domit bestimme

Jeweechsmessung

We me et Jeweech vun e enem Körper messe will un keeijn Verjleichsmessung maache kann. Muß me unbedink wisse in watt für nem Schwerkrafffeld me sich befink. Me miss nämlich die Kraff mit der die Masse op dä Bodem drück. Op dä Ääd ees dat fass üverall jlisch. Dann ka me zem Beishpill en Fedderwooch nemme un dä Körper do dran hänge. Jenachdem wie wick die Fedder dann ussenander jetrooke witt, öm so schwerer ees dä. Nachdeel vun dä Wooch ees, dat se jeeich werde muß. Dat heeß met e enm Verjleichsjeweech muß die Skala eenjemesse werde. Öm et Jeweech ze messe jitt et noch andere Möchlichkeite, die äver all op dä verformung vun ener Fedder, Membran oder nem Kraftsensor basiere. Dat sin:

• En Haushaltswooch kann bis zo 10 kg messe.
• En Babywooch miss och bis unjefähr 10 kg.
• Op ener Personewooch kann eh Jeweech vun bis zo 150 kg anjezeeich werde.
• Dat Barometer ees och en Wooch un miss die Luff die op die injebaute Membran drück. Dat ees dann dä sujenannte Luffdruck.

Et Jeweech witt in dä Rejel och in Kilojramm anjejowe, watt äver eijentlich verkiiert ees. Et mött eijentlich in Newton anjejowe werde. Dat bedöck: Ene Minsch dä op de Ääd 80 kg Masse hätt weech he 800 N. Om Moond hätt he zwar emmer noch 80 kg, hä weech do äver nur knapp 130 N watt op de Ääd 13 kg entspreche dät.

Mieh Aatikkel övver Weßßeschaaf & Teschnigk fingßte op dä Pooz:Weßßeschaaf & Teschnigk