Shprösh

He kütt em Leßß mit Spröch, die mer_esu säät em Lääve.

Mer han zweierlei Zoote dovun, die ein sin mießtens jannze Sätz un sin son Aart Zittate oder ene fäädije Oßshproch, die andere sin mieh wat der Sprochweßßeschaffler ene „idiomatische Ußdrock“ nennt, also sun paa Wööt, die mer immer esu säät wammer dat sare well wat jemejnt es, ävver ejner der dat nit kennt un nuur wejß wat die ejnzellne Wööt för sish bedügge dunn, dä vershtejht dat nit, der vershtejht nur Baanhoff. Jo un die Zoot weet nit als_ene janze Satz jesaat, die weed inn_ene Satz enjebout un kann doröm och schunn_ens e beßßje ungesheedlijj_ußßfalle. Natüürlich jidd_et he wi övverall och Zweshetöön.

Janze Sätz — Luur och ens bej de Shprishwööt

„Jedem Dierche sing Pläsierche.“
„Jede Jeck eß anderß.“
„Saar enz „Flönz“!“
„Do rede_ma noch_ens_dröver.“
„Annemie, ish_kann_nie_mih!“
„Marie, ming Droppe!“
„De Haupsaach is, et Hätz is jot.“
„Mädche, di fleute, un Höhner, di krihje, soll mer bei Zigge der Hals eröm_driehje.“
„Vüjjelscher, di fröh fleute, kritt de Katz.“
„De Minsche weße mieh vun ehrem Rääsch, wi vun ehrer Flich.“
„Jeck, lohß Jecke lahns.“
„Fließ brängk Bruht, Fuulheit Nuud.“
„Des Oovens wääde_de Fuule fließesch.“
la Pääd, la Fott, la Finnßter
Do sääß_De nix mieh
Do määhß de nix draan
Wer_et maach
Wat däm Ejn sing Uhl eß däm Anndere sing Nachtijall

Ußßdröck för in Sätz

„nuur Baanhoff verstonn“
„di Eurasische Steppe“
„dii Jöttlijje Sprooch“
„der Mussuliini maache“
„dä Nirmer Tunnel“
„dä Kappesbuur“
„e Uur affkeue“
„en X föör e U (füür)maache“
„blau maache“
„övver jebühr“
„öm der Baat jonn“
ene „Ratsch em Kappes han“
ene „Katsch em Rappes han“
„op der Schullder lijje“
„op der Täsch lijje“
„Bückling he un Bückling doo“
döresh der Kakkau trekke
under der Desch drinke
stief ömfalle
dorsh de Kood jonn
sish dorsh de Kood maache
fies för sinn
ens drövver rieve
enß jään hann künne
der Mollie maache
för blööd ferkoufe
op der Wecker jonn
uss_em Wööbshe shprenge
em Büggel hann
sijj_ene Deu aandunn

Ußßerdämm

Shprishwööt, Dijalekkußßdröck, Dijalekkwööt, Shprooch