Moresnet

Dä Lemma-Titel he es en de amplische Schrievwies.

Inoffizjäll Fahn vunn Anno 1883

Wuh lischt datt?

Moresnet es en Deijl vunn dä beljische Jemeinde Kelmis. Vunn 1815 bes 1919 woor e kleijn Deijl vunn däm Jebeet watt hück Kelmis es ene neutrale Staat, Neutral-Moresnet jenannt.

Dat woor enne Mini-Staat vunn 270 Hektar, 7 km emm Südweste vunn Oche. Et hätt en Zippel zum Vaalserbersch jehatt. Däswäjje woor dat domohls en Vierländereegg, keij Dreijländereegg wi hück.

Om Wiener Kongress hänn sisch 1815 de Holländer unn de Proiße jekabbelt, wä dat Stück krijje däät. Däsderwäjje hänn se et dreijedeijlt: Proißisch-Moresnet, holländisch-Moresnet unn Neutral-Moresnet mit dä Houpstadt Kelmis. Et hätt keij Zoll jejovve, allet woor billisch, unn de Vorwalldung wood vunn Proiße unn Holland jemaat. Alldiweijl dat en Zinkjruub hatt, woor et am mießte ömstritte. 1815 hänn da nit mieh wi 256 Lück jewonnt, 1858 wooren et 2575. 1830 wood dat vereinischte Holland opjedeijlt, unn Moresnet jingk aan Beljie. Proiße unn Belje hänn widder unn widder dä Status vunn Neutral-Moresnet beklaaft, äwwer et es all jeblivve wie et woor. Bes zem ääzte Weltkriesch. Im Verdraach vunn Versailles jingk Moresnet dann endjültisch aan Belje.

Öm 1900 hätt dä Chefaaz vunn dä Zinkjruub en Esperanto-Shtaat jründe wolle, äwwer de Lück hänn dann doch lever ihr eijen Sprooch jeschwaadt, su wood nix druss.