Kashmiri
Di Shprooch Kashmiirėsch odder Kashmiri (कॉशुर kŏśur, un कश्मीरी kaśmīrī; کٲشُر) weed in Kashmir jeschwadt, in bäijde jruuße Deijle, em indische un em pakißtaanische, un en däm kläijne Shinesishe Deijl, un och in däm indische Bundeßlant Jammu. Kashmiri eß äijn vun dä dräijunzvanzish jruße offizjälle Ampßshprooche vun Indije.
Joot fiier Milljoon sexhundertdousend schwaade Karmiiresch. En Indije lääven — Shtand 2002 — knapp fiir Milljoone fiierhundotdowsent Minsche, denn ir Mottershprooch Kashmiirėsch eß. Nättöolish en dä vun Indije su jenannte Profinß Kashmir, un en Jammu. Em Pakißtaanische Däijl vun Kashmir lääve villäijsh hundotunfünnef Dousend, di Kashmiirisch schwaade. Dä Räß fodäijld sish. Et sůll och en paa zish dowsent Ußjewanndüte jeve.
Kashmiirėsch hüert bäij de dardische Shprooche unger de indische Sprooche unger de indoarische Sprooche unger de indoiranische Sprooche unger de indojerrmaanische Sprooche.
Kasmimiri eß äijn vun de sujenannte SVO-Sprooche, esu wi english, do eß do Sazbow emmer: Subjäkk-Pädikaat-Opjäkk, allso: Wä jet däijt, wat e Däijt, u zoläzz Womet odder Wofüür er et däijt, jenao en dä Räijen Folsh en ennem jeede Saz.
Kodeß Ändere
- Dä Kode no ISO 639-1 eß ks
- Dä Kode no ISO 639-2 eß: kas
- Dä Kode no ISO/DIS 639-3 eß: kas
- Dä Kode vun dä SIL eß: KAS
Schreff Ändere
Kashmiri weed hück miitßdenß en Devanagari jeschrevve, ävver och en arabisch met Sönderzäijshe, un se han och en äijen Schreffsüßteem, Sharada jenanndt, wat ävver praktisch nim mih jebruch weedt.
Dijaläkkte Ändere
Kashmiiresh hätt en jannze Aanzal Dijalekkte. Dat Shtandat Kishtwari is dat Kashtawari, Kistwali, Kashtwari, Kathiawari. Et jitt Övverjangkß Dijaläkkte noh m Pandsjaabi. Un sönß hann se di jruuße Dijalekkte Bakawali, Bunjwali, Miraski, Poguli, Rambani, Riasi, Shah-Mansuri, Siraji of Doda, Siraji-Kashmiri, Zayoli, Zirak-Boli.
Tradizjoon Ändere
Et jitt en jruuße un rishe Tradizjoon en kashmiiresche Övverliiferungk, vür allem Deesh Kunnß un Leeder für Äjnzelne un för Koorjesang, vun de vershiidenßte aale Deeshtere un Sängere. Vill dovun kütt vun Sufi Müßtikkere un uß dänne ir Zick. De äälßte Schreffte di noch ähallde jeblevve senn sinn Jedeeshte vun Lalleshvari uß däm 14. Joohunndot. Ävver en de läzzte Zick eß Kashmiir esu shlääsh draan, och dorrsh de polittische fohältnißße, dat dat zimmlish affjenumme hät. De Kunnß, Kashmiri ze schriive, eß dröm ald uß am stėrrve. Et jitt och jaa käjn ööndlijje Ußbilldung mieh en kashmieresch. Et weed zwa noch jewschwaadt, un dat es hück och de äjnzijje aat wi di Shprooch jenuz weed, ävver et vääde och ėmmer vinnijer Lück, di di Shprooch schwade.