Chile

Chile (spanisch Chile [ˈt͡ʃile]; amplich República de Chile, dütsch Republik Chile) es ene Staat em Südwesse Südamerikas dat litt em Südkäjel. Et Land jrenz im Wesse un Süde aan der Pazifische Ozean, em Norde aan Peru (op ene Läng vun 160 Kilometer), im Nordoss aan Bolivien (861 Kilometer) un em Oss aan Argentinien (5308 Kilometer). Och zällt dozo zom Staatsjebiet die Osterinsel (Rapa Nui), die Insel Salas y Gómez un die Juan-Fernández-Inseln. Chile belähs laut UN-Bereech, unger däm Human Development Index, et hät dä eetse Stell benne Lateinamerikas.

Etymologie

Dä Name Chile singe Herkunf es nit klor jewentt. der bejohe vürschlag es, dat der name vun der Aymara Sproch stammp un et dät bedügge, wo die Welt ehr Engk litt. Och könnt et sin, dat der Name vun Chile lautmalerisch et Quidelle vun däm Vugel "Trile" es.

Jeographie

→ Haupartikel: Physische Geographie Chiles

Chile breide op däm südamerikanischen Kontinent üvver 4275 Kilometer em Nord-Süd-Richtung eröm der Anden und däm Pazifischen Ozean us ävver et is meddelwäät eckersch aproximativ 180 Kilometer breid. Die schnackste Stell im kontinentalen Chile bedräht 90 Kilometer, die breidste Stell öm 440 Kilometer.

Metbörjer/ bevölkerung

Die aam meisten besidele Stadt vun Chile heiß Santiago, do wonnt vum Land die Hälvde der Metbörjer, et es wall 6.16 Millionen Enwonner (2015).