Ongerscheide zwesche Versione vun dä Sigg „Faaß (Füsėk)“

Inhalt gelöscht Inhalt hinzugefügt
Purbo T (Klaaf · Beijdrähsch)
M Bot: dobëijedonn: en erußjenumme: cs, el, he, ja, kn, ko, la, pl, pt, ru, th, tr, uk, zh
Purodha (Klaaf · Beijdrähsch)
Fäädesch övversaz, jleuven esch winneschßtenß.
Reih 1:
{{Watt ėßß datt|Faase||Phase||Faaß||Faß||Vaaß||Vaß}}
{{Atikkel_op|Kölsch|}}
 
Reih 27:
Enne wėshtijje Pungk, för Obbaach drop ze jëvve, eß dat de ongscheedlijje Aate fon Faase och met ongerscheedlijje, wi mer säät, füssėkaalesche Kwallitääte, zosamme jonn. Doh, woh mer övver de faßßte, de flößßėje, un de jaaß'aatijje Faase jeschwaadt han, do ham_mer och övver de Fëßteshkëijd_un de [[Komprėmierbakëijt (Füssik)|Komprėmierbakëijt]], un övver dat jeschwaadt, wad_eruß küt, wam_mer dr Drok un dr Roumennhalldt vo'änndott, wëijl dat nämmėsch jrat di Ëijeschaffte sėn, di_j_enne Fäßßkörper,_en Flößßėschkëijd,_un_e Jahß ongerschëijde donn. Op_de annder Sigk, wam_mer [[Parramangnetėßmoß]] un [[Ferromangnetėßmoß]] disketėerre welle, doh beloore mer onß de [[Mangneetėsėerong (Füssik)|Mangneetėsėerong]], wëijl_di_dat eß, wat de ferromangnetėsche Faaß fon de parramangnetėsche Faaß ongerschëijde dëijt. E paa mieh Bëijshpell komme en de nääkßte Affschnedde.
 
E_beßje miih tëshnėsh ußjedrök, ėss_en Faaß enne [[Berëijsh]] oddo [[Affschnedd]]_en dämm [[Parrammeter_Roum (Mattematėk)|Parrammeter_Roum]] fon dä füssekaalesche Variable — dermiihtß senn_et tërmodümaamėche Varrijaable — en dänne de [[fofööshbare Ënnëjii (Füssėk)|fofööshbare (tërmodünaamėsche) Ënnäjih]] en [[annalüttėsche Fungxjohn (Mattemattik)|annalüttėsche Fungxjohn]] eß. Zwesche dänne Berëijshe oddo Affschnedde, doh süüht mer plözlijje oddo schprongaatėjje Ännderonge en de Süßteemëijeschaffte, di med [[Onshteetėshkëijte (Mattemattik)|Onshteetėshkëijte]] en de eetßte [[Afflëijdong (Mattemattik)|Afflëijdong]] fon de [[Fungkzjohn (Mattemattik)|Fungkzjohn]] fon de fofööshbare Ënnëjii sosamme jonn.
{{Övversäzze!}}
Esu lang wi_dė fofööshbare Ënnëjii sesch annalüttėsch fohallde dëijt, sėn de tërmodünaamėsche Ëijeschaffte, wi de [[Ëntropih]], de [[Wärmeoppnahmefäjėschkëijt]], de [[Mangnetėtėsėerong (Füssėk)|Mangnetėtėsėerong]], de [[Kompremėerbakëijt (Füssėk)|Kompremėerbakëijt]], all [[„aanshtändėsh“ (Mattemattik)|„aanshtändėsh“]], wëijl_se övver de fofööshbare Ënnëjii odder dä ier Afflëijtonge ußjedröck wääde könne. Zem Bëijshpell iß de Ëntropii jlisch med de eetßte Afflëijdong fon de fofööshbare Ënnëjii noh de [[Tëmpratuur (Füssik)|Tëmpratuur]] mem [[Förzijëijsche (Mattemattik)|Förzijëijsche]], esu lang wi dr Drok sesch nit ännderre dëijt.
 
In more technical language, a phase is a region in the [[parameter space]] of [[thermodynamics|thermodynamic variables]] in which the [[Thermodynamic free energy|free energy]] is [[analytic function|analytic]]; between such regions there are abrupt changes in the properties of the system, which correspond to discontinuities in the derivatives of the free energy function. As long as the free energy is analytic, all thermodynamic properties (such as [[entropy]], [[heat capacity]], [[magnetization]], and [[compressibility]]) will be [[well-behaved]], because they can be expressed in terms of the free energy and its [[derivative]]s. For example, the [[entropy]] is the negative of the first derivative of the free energy with [[temperature]] (at constant pressure).
 
Wann e Süßteem fon de ëijn Faaß en de annder övverjëijt, doh weed nommaal un_fö_jewööhnlej_en Schrett dohzwesche sėn, woh de fofööshbaare [[Ënnëjii (Füssėk)|Ënnëjii]] sesh nit annalüttėschannalüttėsh fo'hallde dëijt. Dad_eßss_enne [[FaaseÖvverjang]]. Wäje dämm dat dä Folouf_fon_de fofööshbaare Ënnëjii doh nit annalütteschannalüttėsh eß, wääde di op bëijde Sigge fom Övverjang dorsch zwëij ongerscheedlijje [[Funkzjohn (Mattemattik)|Funkzjohn]]e daajestëllt. Allsů de ëijn oddo anndere [[Tërrmodünaamėk|tërrmodünaamėsche Ëijeschaff]] weet sėsch noh dämm Övverjang annderß fohallde. Wat mer et miihßte en dämm Zosammehang belohre dëijd_eß de [[Wärmekappazėtäht]]. Jenou em Övverjang kann die [[on'ënndlesch]] wääde, oddo schlachaatėj_obb_enne anndere Wäät shprenge, oddo enne Kneck, dad_ess_en [[Onshteeteshkëijt (Mattemattik)||Onshteeteshkëijt]], en ier eetßte [[Afflëijdong (Mattemattik)||Afflëijdong]] han. Mieh doh drövver kam_me onger „[[Dünamėsche Dėfferenzkallorimetrii]]“ hohlësse.
 
[[Image:Heat-capacity-transition.svg|thumb|400px|center|Mööschlejje Zosammehäng fun de Wärmemënge (C) met_e Temperatur (T) am Faase_Övverjang]]
Zeile 41 ⟶ 42:
[[Image:phase-diag.svg|thumb|300px|E tüppėsch Faasedijajramm förr_e Matrijaal, wat en faßte, en flößßėje un en Jaahß-Faaß hät]]
 
De Makkėerronge en dämm Faasedijajramm zëije di Ponngkte, woh de fohanndene [[Ennëjii (Füssėk)|Ennëjii]] sesh nit annalüteschannalüttėsh fo'hallde dëijt. De offe Berëishe, woh de seshse annalüttėschannalüttėsh fo'hallde dëijt, donn dä Faase ëntshprääshe. En dämm Dijajramm, sėn de Faase met Lėnnėje jetrännt. Doh laanß eß dat Süßteem met sėnge Ënnëjii nit analüttėsch. Esu Stëlle nënnt me de '''Faase-[[Övverjang|Övverjäng]]''' oddo och Faase-Jrënze.
 
Ėn dämm Belld hee jëijt de Faase-Jrënß zwesche dä [[Flößßesch]]këijd_un dämm Jaahß nit iiewėsh wigger. Enää, se hööd_op aan ennem Pungk em Faasedijajramm, dä mer dä [[krėttėsche Pungk (Füssik)|krėttėsche Pungk]] nännt. Bëij rėshtėsh huue Tëmpratuure zosamme medd_em riisėjje Drok, ovverhallef fon dämm krettische Pungk äävenß, do foschwemme de füssėkaalesch Ongescheede zwesche Flößßeschkëijd_un Jaahß esu, dat mer se ööhnzwann nit mieh ongerschëije kann. Woh dä Pungk eß, ess_en [[Matrijaalëijeschaff]]. Et Waßer hät dä onjevääe bëij 647 [[Kelvin|K]] (oddo 374 °C) un 22,064 [[Mega|M]][[Pascal (Mohß)|Pa]].
Zeile 62 ⟶ 63:
Dat bedügk zem Bëijshpell dat, aan de Ovverfläsh fon_enne Fößßeshkëijt, doh könnd_ėmmer mohl e ëijnzel Mollkühl med_jenooch kinneetėshe Ënnëjii optrëdde, dat dat en de Jaaßfaaß erövver höppe könnt. Jeno_esu_joot kann_e ëijnzel Jahßmollekühl winnėsh jenooch kinneetėsh Ënnëjii han, dat dat sesh met_ä annderre Mollekühle en de flößėje Faaß zosamme donn kann. Dat bedück, dat bëij bëijnah jeede Kombenazjohn fon Drok un Tëmpratuur ongersheedlijje Faase zosamme dohsėnn könne.
 
Förr_e Bëijshpell weet onger de [[Shtanndat_Bedėngonge för Tëmpratuur un Drok]] fon enne Schößel med flößßijem Waßo en drüjje Luvv_enne Aandëijl fodůnnßte, beß dat dä [[aandëijlejje Drok]] fom WaßoJaaß jenou_esu_jrooß eß, wi dä [[Damfdrok (Füssėk)|Damfdrok]] fom flößßėje Waßo. Aan dämm Pungk, well saare, en dämm Zohshtannd,_eß di Aanzahl Molleküül, di de zwesche dä Faase wäähßelt, en bėijde Rėshtonge jlisch.
<!-- (due to the increased number of gaseous water molecules available to re-condense)-->
Dat fon dä flößßėjje Mollekül met övver_dorshschnettlijje kinneetėshe Ënnëjii wëllshe uß dä Schößel affjehoue sin, hät doh dämm ëntshprëshend_en [[Fodamfongkällte]] erėnn_jebraat. Äähnlejje Föejäng hät me aan annder Aate fon Faasejrënze och.