Ongerscheide zwesche Versione vun dä Sigg „Kölsch (Sprooch)“

Inhalt gelöscht Inhalt hinzugefügt
M Änderunge vun däm Metmaacher „78.94.37.198“ (däm sing Klaafsigg) fottjeschmeße, un doför de lätzde Väsjohn vum „Holder“ widder zeröckjehollt
Kännzeijsche: Zurücksetzung
Keine Bearbeitungszusammenfassung
Reih 1:
{{Atikel_op|Kölsch}}
'''Kölsch''' (ussjesproche: [kœɫːɕ]), och '''Kölsch Platt''' ([kœɫːɕ pɫat]) ess en Variant vun de ripuarische Dialekte, die en [[Kölle]] un em Land dröm eröm jesproche, un noh Anzahl an Minsche, die et kalle, ess et Kölsche die jrößte Variant vum Ripuarische. Zesamme mem Mosellfränkische un mem Luxemburjische jehööt et Ripuarische un deshalv et Kölsche zom Mettelfränkische, dat sich en [[Düsseldorf]] vum Nidderfränkische avjrenz.
'''Kölsch''' es dat, watt di Kölsche schwade.
 
Ähnlichkeite jitt et selvsverständlich zwesche dem Kölsche un dem Deutsche, ävver och dem Franzüsische un Wallunische (vör allem phonetisch), dem Englische, dem Pälzische, un dem Holländische (vör allem in dä Kattejrie jrammatisch). Obwohl Kölsch vum Minsch zom Misch e bessje ändere kann, dä et kallt, ess et mieh odder winnijer mööchlich ze sage, ov mer Kölsch kallt odder nit, weil et en de miehste Aspekte jenau bestemmp es.
Oder och om Kölle eröm. Äwwer nit ze wigg. Vieleich esu wigg wi wo dat [[Kölsch (Bier)|Kölsch]] jedrunke weed.
 
Kölsch es e ne Dialek vum [[Ripoarisch (Sprooch)|Ripuarisch]]. Me darrv et ävver nit m'em [[Rheinischer Regiolekt|Rheinische]] verwääßele.
 
Kölsch schwaade och e paar ahle Lück en [[Wisconsin]] em jote [[Dane County]].<ref>[http://csumc.wisc.edu/AmericanLanguages/search.php?county=dane Center for the Study of Upper Midwestern Countries: German Dialects in Wisconsin], Stand: 27.10.2010, Abruf: 27.11.2013</ref>
 
== Wie et Kölsche entstande es ==
Zeile 12 ⟶ 8:
=== Am Aanfang wor et Latein ===
Ie dat Kölle jejründt un en Stadt wor, han de Minsche, wo dann Kölsche druss jewoode sin als ens de Schnüs jeschwadt.
De [[Römer]] han dann de Stadt jejründt, un eets en <span style="font-variant:small-caps">{{lang|la|oppidum ubiorum}}</span>, un dann en <span style="font-variant:small-caps">{{lang|la|Colonia}}</span> (Kollenie) met Aldaa druss jemaat. Domet kome e paar Wööt [[Latein]]isch en dä Kölsche ihr Sproch erin, die mer en [[Köln|Kölle]] bes hück bruche deit. Dä Dürpel (<span style="font-variant:small-caps">{{lang|la|durus postis}}</span>), de Muur (<span style="font-variant:small-caps">{{lang|la|murus}}</span>), de Pooz (<span style="font-variant:small-caps">{{lang|la|porta}}</span>), e ne Pohl (<span style="font-variant:small-caps">{{lang|la|palus}}</span>), de Pösje (<span style="font-variant:small-caps">{{lang|la|procuratiunculæ}}</span>), un de Trallije (<span style="font-variant:small-caps">{{lang|la|trichilæ}}</span>) sen e paare Beispillscher. Lutter Saache, die de jermanische [[Ubier]] zevür ja nit jekannt hann, ävver och dä Jux (<span style="font-variant:small-caps">{{lang|la|jokus}}</span>), de [[Ärger|Moleste]] (<span style="font-variant:small-caps">{{lang|la|molestia}}</span>), un dä [[WEin|Wing]] (<span style="font-variant:small-caps">{{lang|la|vinum}}</span>), die kannten se bestimp add, wann och de Jernmane em [[Himmelsrichtung|Norde]] vum Reich nit e su jään Wing drinke dääte.
 
=== Dann kome de Franke ===
Em föneftefünfte JohrhondertJohrhundert noh Christus kome dann de [[Franken|Franke]] aan d'r Rhing, un drövverdrüvver. Dat wohr e ne Stamm vun de [[Germane|Jerrmane]], un die hann et et eetste Mohl vun zwei Mohl en aachzehnhondert Johr jeschaff, Kölle enzenämme, esu lang, wie Kölle noch en Stadtmuur hatt. Vun doh aan wood en Kölle ens Altfränkisch jeschwadt, un do hät sich bes hück nur winnisch draan jeändert. Ävver de Kölsche han ier Sproch fuffzehnhundert Johr lang immer e besje moderniseet, un uss alle häre Länder et ein ov andere opjenumme. Esu es allmählich dat Kölsch vun hückzedaachs druss jewoode.
 
== Kölsch hück ==
 
== Et Vatterunser op Kölsch ==