Ongerscheide zwesche Versione vun dä Sigg „Pole“

Inhalt gelöscht Inhalt hinzugefügt
Stephan 0796 (Klaaf · Beijdrähsch)
MKeine Bearbeitungszusammenfassung
Echtio (Klaaf · Beijdrähsch)
MKeine Bearbeitungszusammenfassung
Reih 3:
'''Pole''', amplisch: ''Rzeczpospolita Polska'', es ö Land ä [[Middeleuropa]]. Öt Land had en Jrüde va 311.888 km², unjeväär ösu jruß wi [[Bundesrepublik Deutschland|Dütschland]], dr [[Himmelsrichtung|westlische]] Nobberstaat va Pole. Si Jebiid litt tösche d [[Ukraine]], [[Weißrussland|Wissrussland]] em [[Himmelsrichtung|Oste]] suwi d [[Slowakei]] un [[Tschechien|Tschechie]] em [[Himmelsrichtung|Süde]]. [[Litauen]], d [[Ostsee]] un en Exklave va [[Rußland]] ([[Kaliningrad Oblast]]) litt em [[Himmelsrichtung|Norde]]. Do wonnde am 50.06.2014 unjeväär 38.483.957 Mellion [[Mensch|Lüüh]]. D Hauptstadt es [[Warschau]] (Warszawa), Polens jrüßde Stadt mit 1.7 Mellion Lüüh.
 
'''GesjichdeGeschichde'''
[[Datei:Magiczna kraina.jpg|thumb|Et Polnesche Land es platt oder hövellijesch;]]
De Nohm Pole wood bekännd in 966, als König Mieszko I sisch zum Kattolesche Glaube bekehrt hatt un d Sklawische Völker,lääveläävde tösche de Flöße [[Oder]] un [[Weichsel]], in öt Jebeed sisch voreenigten. D Nohm Pole steehd vöör Flääche oder Felde. Em Joohr 1024 wood Pole offiziell en Königrich. Em 1386 es en Union mit Litauen entstänge, en 1569 sinn de zwee Staaten voreenigt bis öt Joohr 1795, als [[Österreich-Ungarn]], [[Rußland]] un Pruse de Jebeede va öt militäresch schwache Pole verdeehlten, wono öt klengere Herzogdom Warschau ööverblievövverbliev onger eescht Frangzösesch [[Napoleontish]] Heerschaff un spääter onger de Russische Tsar.
 
No d [[Erster Weltkrieg|Eeschte Weltkrisch]] es en jrüße Polnesche Staat entstänge, ävver nitt wie et Pole va hüdsche daagDaag. De Jebede Pommern, Silezien, un Ostpruuse blääve no t [[Vertrag va Versailles (1919)]] bei Dütschland. Provinz Posen, Westpruuse un klenge deeleDeele va Silezien woode Polnesch. De Polnische Staat omfässteömfasste noch Deele va et hüdsche Litauen un Weiß-Rußland. Danzig (op Polnesch: Gdansk) wääd och Polnesch Staatsjebeed. Domit bekäm Pole en Meerhafen an d'r Ostsee.
 
Pole hat zemelesch jeleje en d [[Zweiter Weltkrieg|Zweete Weltkrisch]]. Am 1 September 1939 es de Staat dörch de Truppe va [[Adolf Hitler|Hitler]] anjejriffe. Pole war och verdeehlt tösche et Dreide Reich un d [[Sovjet-Union]] va [[Stalin]] en öt [[Molotow-Ribbentroppakt]]. En öt Polnesche Staatsjebeed sinn mehrere [[Konzentratiunslajer]] jeboud, wie [[Konzentrationslager Auschwitz-Birkenau|Auschwitz-Birkenau]]. Unjefähr 6 Mellion Polnesche Enwohner (mit en jrüß Anzahl [[Judentum|Jude]]) sinn geshtorvejestorve en de Krisch, och dörch [[Genozid]]. Vööl dütsche Lüüh en de Ostjebeje un en öt hüdsche Pole sinn vertriebe no Dütschland oder jeshtorwejestorve dörch Tötung un Hunger.
 
No d Zweete Weltkrisch es öt Pole va Hüdschehüdsche daagDaag entstänge mit en Kommunistisch Heerschaff onger d Sovjet-Union. En de vreue Joohre 1990 is öt [[Kommunismus]] jefälle un es Pole en freie Staat jewoode mit en [[Martweetschaft]].
 
'''Övver öt Land'''
Pole es en Plattplatt Jebeed, mit einzije Jebirje em Süde des Landes, an de Jrenz mit Tschechien un d Slowakei. D hükßde Stell es d Rysy (2499 Meter N.N.) en de [[Tatrajebirje]]. Öövrige Deele sinn bis unjefähr 350 Meter N.N. hüch. De jrüßte Flöße sinn de Weichsel (1047 km länge) un de Oder, de och vöör en Deel de Jrenz tösche Dütschland un Pole es. Em et Norde litt de Ostsee, mit Danzig als vöörnehmste Meerhafen. Warschau es de jrüßte Stadt. Anger Städte sinn [[Krakau]] (Kraków), [[Kattowitz ]] (Katowice), [[Lublin]], [[Breslau]] (Wroclaw), [[Posen]] (Poznan), [[Lodz]] (Łódź) un [[Stettin]] (Szczecin). Pole es verdeehld en [[16 Woiwodschaffte]].
 
En Silezien es en klenge Dütschedütsche ethnijescheetnijesche JruppeJrupp amtlisch jeschützt, in Silezien sinn och de Schklawische Sileziern. Nordlisch bei Danzig wonne de klengere Schklawische Jrupp va de [[Kaschuben]], mit en angere Kultur als de etnijesche [[Polen]]. [[Weißrussen]] lääve östlisch va de Hauptstadt Warschau. D [[Ruthenen]], mit en Kultur, de mehr entsprischt mit de Ukrainesch/Russesche kulturKultur, lääve em Südoste Polesva Pole. De offizielle Sprooch ävver es et [[Polnesch]]. [[Kaschubesch]] es en regionale Sprooch.
 
Unjefähr 90% va de Polen es Kattolesch. Anger Glauben sinn d [[Orthodoxe Kirche]] un d [[Lutheranesche Kirche]]. D sinn och klenge Jüdesche, [[Muslimische|Moslimesche]] un [[Protestantische|Protestantesche]] Jemeinschaffte.
Di Sigg heh stamp vun „https://ksh.wikipedia.org/wiki/Pole“.