Ongerscheide zwesche Versione vun dä Sigg „Pole“

Inhalt gelöscht Inhalt hinzugefügt
Stephan 0796 (Klaaf · Beijdrähsch)
MKeine Bearbeitungszusammenfassung
aajepaßd
Reih 1:
 
{{Atikel_op}}
[[Datei:Poland-CIA WFB Map.png|thumb|Pole;]]
'''Pole''', amplisch: ''Rzeczpospolita Polska'', es ene Land en [[Middeleuropa]]. Öt Land had en jrüdeJrüde va 311.888 km², unjefähr so jruß wie [[Bundesrepublik Deutschland|Dütschland]], de [[Himmelsrichtung|westlische]] Nobberstaat va Pole. Hä jebeed litt och tösche [[d [[Ukraine]], [[Weißrussland]] em öt [[Himmelsrichtung|Oste]], [[d [[Slowakei]] en [[d Tschechien]] em öt [[Himmelsrichtung|Süde]]. [[Litauen]], d [[Ostsee]] un en exklaveExklave va [[Rußland]] ([[Kaliningrad Oblast]]) litt em [[Himmelsrichtung|Norde]]. D'r wonne unjefähr 38.483.957 Mellion [[Mensch|Lüüh]] in öt jebeedJebeed (30-6-2014). D Hauptstadt es [[Warschau]] (Warszawa)]], PolesPolens jrüßde Stadt mit 1.7 Mellion Lüüh.
 
'''Gesjichde'''
[[Datei:Magiczna kraina.jpg|thumb|Et Polnesche Land es Plattplatt oder hövellijesch;]]
De Nohm Pole wood bekännd in 966, als König Mieszko I sisch zum [[Kattolesche glaube]]Glaube bekehrt hatt un d Sklawische Völker dä lääve tösche de Flöße [[Oder]] un [[Weichsel]] in öt jebeedJebeed sisch voreenigten. D Nohm Pole steehd vöör Flääche oder Felde. Em Joohr 1024 wood Pole offiziell en Königrich. Em 1386 es en Union mit Litauen entstänge, en 1569 sinn de zwee Staaten voreenigt bis öt Joohr 1795, als [[Österreich-UgarnUngarn]], [[Rußland]] un ö[[et Pruse|t Pruse]] de Jebeede va öt militäresch schwache Pole verdeehlten, wono öt klengere Herzogdom Warschau ööverbliev onger eescht Frangzösesch [[Napoleontish]] Heerschaff un spääter onger de Russische Tsar.
 
No d [[Erster Weltkrieg|Eeschte Weltkrisch]] es en jrüße Polnesche Staat entstänge, ävver nitt wie et Pole va hüdsche daag. De Jebede Pommern, Silezien, un Ostpruuse blääve no t [[Vertrag va Versailles (1919)]] bei Dütschland. Provinz Posen, Westpruuse un klenge deele va Silezien woode Polnesch. De Polnische Staat omfässte noch deeleDeele va et hüdsche Litauen un Weiß-Rußland. Danzig (op Polnesch: Gdansk) wääd och Polnesch Staatsjebeed. Domit bekäm Pole en Meerhafen an d'r Ostsee.
 
Pole hat zemelesch jeleje en d [[Zweiter Weltkrieg|Zweete Weltkrisch]]. Am 1 September 1939 es de Staat dörch de Truppe va [[Adolf Hitler|Hitler]] anjejriffe. Pole war och verdeehlt tösche et [[DritteDreide Reich]] un d [[Sovjet-Union]] va [[Stalin]] en öt [[Molotow-Ribbentroppakt]]. En öt Polnesche StaatjebeedStaatsjebeed sinn mehrere [[Konzentrationslager]] jeboud, wie [[Auschwitz-Birkenau]]. Unjefähr 6 Mellion Polnesche enwohner (mit en jrüß Anzahl [[Judentum|Jude]]) sinn geshtorve en de Krisch, och dörch [[Genozid]]. Vööl Dütschedütsche Lüüh de lääve inen de Ostjebeje un en öt hüdsche Pole sinn vertriebe no Dütschland oder jeshtorwe dörch Tötung un Hunger.
 
No d Zweete Weltkrisch es öt Pole va Hüdsche daag entstänge mit en Kommunistisch Heerschaff onger d Sovjet-Union. En de vreue Joohre 1990 is öt [[Kommunismus]] jefälle un es Pole en freie Staat jewoode mit en [[Martweetschaft]].
Zeile 14 ⟶ 16:
'''Övver öt Land'''
Pole es en Platt jebeedJebeed, mit einzije Jebirje em Süde des Landes, an de Jrenz mit Tschechien un d Slowakei. D hükßde Stell es d Rysy (2499 Meter N.N.) en de [[Tatrajebirje]]. Öövrige Deele sinn bis unjefähr 350 Meter N.N. hüch. De jrüßte Flöße sinn de Weichsel (1047 km länge) un de Oder, de och vöör en deelDeel de Jrenz es tösche Dütschland un Pole es. Em et Norde litt de Ostsee, mit Danzig als vöörnehmste Meerhafen. Warschau es de jrüßte Stadt. Anger Städte sinn [[Krakau]] (Kraków)]], [[Kattowitz ]] (Katowice)]], [[Lublin]], [[Breslau]] (Wroclaw)]], [[Posen]] (Poznan)]], [[Lodz]] (Łódź)]] un [[Stettin]] (Szczecin)]]. Pole es verdeehld en [[16 Woiwodschaffte]].
 
En Silezien es en klenge [[Dütsche ethnijesche Jruppe]] amtlisch jeschützt, in Silezien sinn och de [[Schklawische Sileziern]]. Nordlisch bei Danzig wonne de klengere Schklawische Jrupp va de [[Kaschuben]], mit en angere kulturKultur als de etnijesche [[Polen]]. [[Weißrussen]] lääve Ostlischöstlisch va de Hauptstadt Warschau. D [[Ruthenen]], mit en kulturKultur de mehr entsprischt mit de Ukrainesch/Russesche kultur, lääve em Südoste Poles. De offizielle Sprooch ävver es et [[Polnesch]]. [[Kaschubesch]] es en regionale Sprooch.
 
Unjefähr 90% va de Polen es Kattolesch. Anger Glauben sinn d [[Orthodoxe Kirche]] un d [[Lutheranesche Kirche]]. D sinn och klenge Jüdesche, [[Muslimische|Moslimesche]] un [[Protestantische|Protestantesche]] Jemeinschaffte.
Di Sigg heh stamp vun „https://ksh.wikipedia.org/wiki/Pole“.