Ongerscheide zwesche Versione vun dä Sigg „Vornichtungslajer Sobibór“
Inhalt gelöscht Inhalt hinzugefügt
M r2.7.1) (Bot: dobëijedonn: zh:索比布尔集中营 |
De Version vum 11. Septämber 2011 öm 19:44 Uhr Heh di Väsjohn änndere De läzde Änderong zeröck nämme BBKurt (Klaaf · Beijdrähsch) Keine Bearbeitungszusammenfassung |
||
Reih 5:
== Dr Opbouw van öt Lajer ==
[[Datei:Plan obozu zaglady.jpg|miniatur|150px|left|Plan van öt Lajer]]
Em Määz [[Joohr 1942|1942]] wood domet aajevange, ö Lajer, dat sich a dat va [[Vernichtungslager Belzec|Belzec]] ussrichte, op z bouwe. Dat Lajer bestäng us drei Deeler. Ö viirde woch jepland, wood ävver net jebouwd.
=== Lajer I ===
Reih 25:
Mo nämmd a, dat tösche 200.000 un 250.000 [[Mänsch]]e em Lajer ömbraad wode send. D meetzde [[Zugtransporte von Holland in das Vernichtungslager Sobibór|koome us Holland (ca. 30.000)]], Dütschland, [[Frankreich]] un [[Russland]]. Ävver och Jüdde us d [[Slowakei]] un d [[Tschechei]] wore dobeij. Jenau Zaahle send net övverlävverd, da d Dütsche all di Ongerlare vorbrannd hand un mä Opzeechnunge us dr Zochvorkiihr no Sobibór dr Kresch övverstange hand.
Em April [[Joohr 1942|1942]] woode 250 Jüdde vöör önö ischde Vorsuch no Sobibór braad. D Jaßkammere sollte usprobiird wäde. Dat fluppde ösu jott, dat bald dorop 90.000 Persune hön Lääve dörch Jaß vorloore. Di Fabrik werkde ohne Schwiirichkeete. Dat Morde wood dörch Arbeede an d Jleise no Sobibór ongerbroche. En di Zitt bouwde mo d Jaßkammere us, damet mo noch mi Mänsche en noch köttere Zitt vorjase kutt. Dodörch schaffde mo öt, 1200 Mänsche op eemol ömzöbränge.
Am [[12. Februar]] [[Joohr 1943|1943]] kräät öt Lajer va [[Heinrich Himmler]] Besöck. Dä woohl sich akikke, wi Jüdde en di Jaßkammere ömjebraad wäde. Da mo zo di Zitt ävver kenne Zoch met neu [[Mensch|Lüüh]] erwaade, wode 100 [[Frau|Vrau]]e us ö anger Lajer jehold un zr Demonstartiun vorjaßd.
Am 5. Juli 1943 entscheed Himmler, dat us dat Vornichtungslajer ö [[Konzentrationslager|Konzentratiunslajer]] jemaad wäde solld. Di Plän woode ävver spiir vorworpe.
== Dr Opstand ==
Am 14. Oktober Joohr 1943 koom öt z önö Opstand. 365 Jevangene onger Vührung va [[Alexander Petscherski]] un [[Leon Feldhendler]] schaffde öt, dörch dr Zung un dörch di Minevelder öm öt Lajer en dr Bösch aav z houwe. 200 Jevangene schaffde öt sich z rette, 47 övverläävde dr [[Zweiter Weltkrieg|Zweide Weltkresch|Kresch]]. 12 SS-Männer un 20 – 30 Trawniki woode ömjebraad. Wä em Lajer blävve woch, wood van d SS spiir ömjebraad.
No dr Opstand wood dat Lajer opjelößd. Wo vreuer ö Vornichtungslajer stäng, woch no der Kresch mä önö Burehoff un önö neu jeplanzde Bösch z see.
| |||