Wikipedia

Ongerscheide zwesche Versione vun dä Sigg „Echnaton“

Versionsgeschichte interaktiv durchsuchen
← De Änderong dovör zeijeDe Änderong donoh zeije →
Inhalt gelöscht Inhalt hinzugefügt
VisuellWikitext
Xqbot (Klaaf · Beijdrähsch)
Bots
11 867 Bearbeitungen
M Bot: ußjewääßelt: eu:Akenaton
aapaaße
Reih 1:
{{Atikel_op|Stolberjer Platt}}
[[Datei:GD-EG-Caire-Musée061.JPG|thumb|Echnaton]]
'''Echnaton''' woch önö [[Pharao|Farao]] us d [[18. Dynastie|18. Dünasti]] van öt [[Neues Reich (Ägypten|Neu Reich]]. Hä woch dr Jründer van d neu Hauptstadt [[Amarna]]. Wann Echnaton jeboore wood un wann hä storv weeß mo net jenau. Sälvs beij d Zitt van sing [[Regentschaft|Rejentschaff]] es mo sisch net eenich. D Zaahle schwanke tösche ca. 1351–1334 v. Chr., 1340–1324 v. Chr. (no Helck) un 1353–1336 v. Chr. (no Krauss).
 
== Echnaton un sing Famelisch ==
Echnatons Papp woch [[Amenophis III.]] un domet enne van d jrützde Faraone, di öt ä [[Ägypten|Äjypte]] jejovve hod. Sing Mamm, [[Teje]], woch och ön stärke Könnijin, di höre Mann en d leitzde Joohre van sing Rejiirung ongerstötzde wo öt jäng. Dat Paar hod 6 [[Kind|Kenger]], 4 [[Mädchen|Mäddscher]] un 2 [[Junge|Jonge]]. ▼
 
Di Mäddscher hodde allemol jo Poste kräje un besooße önö huhe Rang. Enne van di Jonge, Echnatons Broohr, woch [[Tutmoses]]. Hä wood [[Hoherpriester|Huhepriister]]. Op Belder un Statue vängd mo ävver ee [[Panz|Kengk]] ni zsamme met di angere van d Famelisch, Echnaton. Hä tauchde en öt öffentlich Lääve ni op, woch nie em Templ un beij [[Parad]]e z see. Hä läävde mä en dr Palast un öt Volk kannd häm bo janet. Irjendwann erkrankde singe Papp. Sing [[Mumie]] vorroohnd us hü, dat hä ärch schlääte Zäng jehad hod, watt met di Art un Wiiß z do hod, wi di Äjüpter us Koor [[Mehl|Määhl]] maade. Dat wood tösche Keie jemaahle un dobeij jeroonde döck kleng Steehn tösche öt Määhl. Dat schuurde d Zäng aav un maade s janz kapott.▼
▲Echnatons Papp woch [[Amenophis III.]] un domet enne van d jrützde Faraone, di öt ä [[Ägypten|Äjypte]] jejovve hod. Sing Mamm, [[Teje]], woch och ön stärke Könnijin, di höre Mann en d leitzde Joohre van sing Rejiirung ongerstötzde wo öt jäng. Dat Paar hod 6 Kenger, 4 Mäddscher un 2 Jonge.
 
Dodörch vorschless dat [[Gebiss|Jebess]] van di Mensche völl flötter als öt hü es. Su erjäng öt och Amenophis III. un mo kann dova ussjoo, dat hä en d leitzde Joohre ärje Ping jehad ha moss. Velleet moot hä sujar [[Droge|Droje]] nämme, öm di Ping ushalde z könne. Op jädde Vall entscheed en di leitzde Joohre sing Vrau mi un mi, wi öt wiir jo solld. Ee woch hör klooch, van all hör Kenger bleed mä Echnaton, dä damols noch net ösu hosch, övverich, öm Farao z wääde. Dobeij brudde hä, dä damols [[Amenophis IV.]] hosch, d Hölp van sing Mamm Teje. Nävvevraue va Amenophis III. hodde jo och Kenger un wenn Echnaton net dat Amt aträäne däng, dann wöde dörö Jonge Farao wääde. Su entscheed Teje, dat Amenophis IV. dr Nachfoljer van Amenophis III. wääde solld. ▼
▲Di Mäddscher hodde allemol jo Poste kräje un besooße önö huhe Rang. Enne van di Jonge, Echnatons Broohr, woch [[Tutmoses]]. Hä wood [[Huhepriister]]. Op Belder un Statue vängd mo ävver ee [[Panz|Kengk]] ni zsamme met di angere van d Famelisch, Echnaton. Hä tauchde en öt öffentlich Lääve ni op, woch nie em Templ un beij [[Parad]]e z see. Hä läävde mä en dr Palast un öt Volk kannd häm bo janet. Irjendwann erkrankde singe Papp. Sing [[Mumie]] vorroohnd us hü, dat hä ärch schlääte Zäng jehad hod, watt met di Art un Wiiß z do hod, wi di Äjüpter us Koor [[Mehl|Määhl]] maade. Dat wood tösche Keie jemaahle un dobeij jeroonde döck kleng Steehn tösche öt Määhl. Dat schuurde d Zäng aav un maade s janz kapott.
 
▲Dodörch vorschless dat [[Jebess]] van di Mensche völl flötter als öt hü es. Su erjäng öt och Amenophis III. un mo kann dova ussjoo, dat hä en d leitzde Joohre ärje Ping jehad ha moss. Velleet moot hä sujar [[Droje]] nämme, öm di Ping ushalde z könne. Op jädde Vall entscheed en di leitzde Joohre sing Vrau mi un mi, wi öt wiir jo solld. Ee woch hör klooch, van all hör Kenger bleed mä Echnaton, dä damols noch net ösu hosch, övverich, öm Farao z wääde. Dobeij brudde hä, dä damols [[Amenophis IV.]] hosch, d Hölp van sing Mamm Teje. Nävvevraue va Amenophis III. hodde jo och Kenger un wenn Echnaton net dat Amt aträäne däng, dann wöde dörö Jonge Farao wääde. Su entscheed Teje, dat Amenophis IV. dr Nachfoljer van Amenophis III. wääde solld.
<gallery>
Beld:Relief Amenhotep III.jpg|Amenophis III., Echnatons Papp
Zeile 23 ⟶ 22:
== Echnaton ä Amarna ==
=== Armarna ===
Echnaton sorchde dovör, dat sing neu Stadt alles dat krääd. watt nüdisch woch un ösu entstäng do ön Stadt met 50.000 bes 100.000 Lüüh, dönö öt a nüüß väählde. [[Wonnhuuß|Wonnhüser]], Tempele, bree Stroße un [[Garten|Jaaden]]s - kott jesaad alles, wat öt [[Herz|Häzz]] nüdisch had. Vöör sich sälvs leed hä ön Bröck bouwe, di si Wonnhuuß met dr Templ un dr Bözirk van d Rejiirung vorbong.
 
=== Echnaton un sing Famelisch ä Amarna ===
Zeile 35 ⟶ 34:
 
=== Echnaton un d Relijiun ===
Echnaton woch als Kengk van öt relijiüse Lääve ussjeschlooße un dat bedüüde, dat hä bo janet äkßisteerde, denn vöör önö Farao woch [[Religion|Relijiun]] öt Wichtichste va si Lääve. Dodörch kann mo sich vörstelle, dat sing Jedanke övver d Jötter, si sing Äldere voriirde angisch woore als öt Volk öt erwaade. Hä kütt met d Jötter nüüß avange. [[Theben]], di Stadt met d Tempele woch d relijiüse Medde van öt Land. He driinde sisch alles öm d Jötter, Jötter, di Echnaton z weer wore. Ä sing neu Stadt sollte di Jötter kenn Roll spelle. Hä voriirde [[Aton]], dr [[Sonnengott|Sonnejott]]. Hä woch d Vorbindung zo dä enne Jott. Op Belder sitt mo häm vöör d [[SunnSonne|Sonn]] stooh un d Straahle van d Sonn hand Häng, di no häm rekke.Vöör öt Volk woch dat komm z vorstooh. Wo woore di Jötter, di si sisch akikke kutte, di Jeneratiune va Äjüpter voriird hodde. Jo, s soore dr Farao ävver dr Bleck op dr Jott woor vorbouwd.. Dat vüürde dozo, dat Echnaton en ön eeje Welt läävde, hä voloor och öt Vorständnes un dr Bleck vöör öt Volk. Sing Famelisch stäng vööre. Em 13. Joohr va sing Rejentschaff storv Maket-Aton, sing Doohter un auch d Nävvevrau Kira vorstorv. Wesseschaftler nämme och a, dat Nofretete en di Zitt storv. Echnaton woch alleen, Hä hod kenne mi un di Zitt woch schlämmer vöör häm als di Zitt ä Theben, wo sing Mamm noch läävde.
 
Watt Echnaton dörchsätze woohl woch dr Monoteismus, dat heechd, dr Jlaube a enne Jott. Vöör Äjüpte va damols woch dat noch net möjelich. Ongeväär 100 Joohr spiidr had Moses enne Jott ajebeend un hü z daachs röffd dr Muezin en di selbe Jäjend us, dat Allah a z bääne es.
 
== Echnatons Duud ==
Em 17. Joohr va sing Rejentschaff storv Echnaton. Si Jraav litt en d Nööde va Amarna. Ävver em Joohr 1907 vonge Jeschichtswesseschaftler us d [[AmmilandtUnited States|USA]] ö Jraav em [[Tal der Könige|Tal van d Könnije]], dat spiir als [[Jraav 55]] bökannd wood. Wä öt sisch akikkd, dä ställd vass, dat ö net vädisch jemaad woode woch. An d Wäng send Belder va Echnaton un Teje, di ävver aavjehouwe woode. Usserdäm send viir Pött met d Orjane van d Vorstorbene erhalde. Dr Särg woch erhalde blevve un ön Mumisch loch doren. S woch met [[Blattgold|Blattjold]] bölaad un op ö Joldstöck en d Nööde stäng Echnatons Naam. Als d Wesseschaftler di Mumisch usspackde zerveel s vöör hön Oohre ä Stöbb. Mä Knouche bleede övverisch. Öv dat Echnaton jewä woch kann net met Sescherheed jesaad wääde.
 
== Woch Echnaton krank? ==
Hü z daachs kennt mo sisch met Sümptome va Krankheete besser us als vreuer un mo kann das Ussseeh va Echnaton vorstoh. Öt jitt ön Krankheed, di [[Marvin-Syndrom|Marvin-Sündrom]] heechd un dozo paaße di Anzeeche, di Echnaton opwiißd. Dat es ön Krankheed, di Mensche ösu vorändert, dat dat z Echnatons Beld paaßd. Op jedde Vall kütt dat erkläre, wisu Echnatons Äldere sisch ösu vorhalde hodde.
 
== Websiij ==
Di Sigg heh stamp vun „https://ksh.wikipedia.org/wiki/Echnaton“.