Hee di Sigg_is_op Bönnsch
(Sigge op Bönnsch)
unn jeshrivve wii_mer_t_shprish
(mieh Sigge jeshrivve wii_mer_t_shprish)

Dat Land Kurköln (och: Erzstiff un Kurfürstentum Köln) wor eent von dä sibbe Kurfürstentümer vom Hellije Römische Reich Deutscher Nation. Et wor dat weltliche Herrschaffsjebiet von de Erzbischöff von Kölle un eß vom vell jrüßere Erzbistum Köln ze ungerscheide.

De sibbe Kurfürste wähle Heinrich von Luxemburg zom Köning. Links em Bild, unger singem Wappe, d'r Kurfürs un Erzbischoff von Kölle

Dat Kurfürstentum bestond vom 10. Jahrhundert beß zom Reichsdeputationshauptschluss em Johr 1803 un däät von 1512 aan zom Kurrheinische Reichskreis jehüüre. Sing Käänjebiet looch links vom Rhing zwesche Rheinberg em Norde un Andernach em Südde.

Kurkölle däät aan et Herzogtum Berg, Herzogtum Jülich, Herzogtum Geldern un Herzogtum Kleve jrenze. Sing prachvolle Residenzstadt met jrußem Schloss wor zick 1597, für fass 200 Johr, Bonn. Die Minsche, die en Kurkölle lävve dääte, woren Kölsche, dronke Kölsch un sproche Kölsch. Die Färwe vom Land wore ruut un jrön, die beß hück em kölsche Fastelovend ze finge sinn.

Et nordöslich jelägene Vest Recklinghausen wor'en Exklav vom Kurfürstentum. Et Herzogtum Westfalen haupsächlich et Sauerland däät och zom Herrschaffsjebiet vom Kurfürs jehüre, doch konnt dat Jebiet sing Eejenständigkeit un e paar Sonderrechte bewahre.

Luurt och Ändere

De Dijaläkte un wi mer t bochshtabbėerre kann
Bönnsch :  Kurkölle
Kölsch (Rheinische Dokumenta) :  Kur Kǫ̈le
Kölsch (Ripoarėsch Töhn) :  Kuur_Kölle
Kölsch (Wrede) :  Kölsche (†)