John Demjanjuk
(Sije op Stolberjer Platt)
un jeschrieve wie moch öt kallt
(Sije jeschrieve wie moch öt kallt)
John Demjanuk (Jeburtsnaam Ivan Mykolajovyč Demjaňuk, * 3. Aprel 1920 ä Kozjatyn, Ukraine; † 17. März 2012 ä Rosenheim) woch önö Ukrainer, dä no öt Simon Wiesenthal Center zo d meeßdjesoote Nazi-Kreschsvorbrecher jehood.
Vörwörp va Kreschsvorbreche Ändere
Hä wood en d Ukraine jeboore. Em Zweide Weltkresch kämpfde hä vöör d Ruuh Armee. Spiir wood hä jevange jenomme un fungjeerte als Oppaaßer en öt Vornichtungslajer Treblinka. No dr Kresch trock hä en d USA, wo hä onger dr Naaam John Demjanjuk läävde. Em Joohr 1988 wood hä ä Jerusalem zm Duud vöör dr Massemord a Jüdde vorurdeeld. Dat Urdeel wood ävver opjehovve, weil ön Vorwääßelung nojewesse wäde kutt.
Spiir joov öt önö Haftbevehl us Dütschland, weil d dütsche Zentralstell vöör NS-Vorbreche vassstald, dat Demjanjuk tösche Määz un Ängß September 1943 em Vornichtungslajer Sobibór an öt Ermorde va Duzende Mänsche deeljenomme hod. Vöör d Behörde joov öt jenoch Bewiise, dat hä sälvs onger dr Speznaam „Iwan dr Schreckliche“ ä Sobibór Jüdde en öt Jaß jedrevve hod.
Aavschiebung us d USA Ändere
D USA enttrocke häm d Staatsbürjerschaff un sing Aavschiebung stehd seijd Mai 2009 a. Aavang Mai 2009 entscheed dr övvichste Jerichtshoff van d USA, dat dr Andrach op Auswiesungsstopp aavjelehnd wäde solld. Ä Münche wood häm d Ermordung va 29.000 Mensche vöörjeworpe. Demjanjuk besträtt sing Schold un behaupde, dat hä en d sojetische Armee jedehnd un em Joohr 1942 ä dütsche Jevangeschaff jerohne woch. Am 12. Mai 2009 wood hä us d USA usjevloore.
Am 12. Mai 2011 wood hä zo 5 Joohr Jevängnis vorurdeeld, brudde ävver opjrond va sing schläte Jesondheet net en öt Jevängnis z jo. Hä storv am 17. Määz 2012 en ö Flejeheim ä Rosenheim em Alder va 91 Joohr.
Jätt z lääse Ändere
|
Hee dä Atikel eß anfänglesch översatz uß de Wikipedija op Tshäshėsh |